Interview in het AD: Kim van Oirschot over de online kunstwereld

Foto AD interview Kim van Oirschot

Kunst kopen? Kunstenaars zijn steeds vaker online te vinden

Uit onderzoek van kunstplatform Artsy blijkt dat 25 procent van de aankopen in kunst inmiddels online plaatsvindt. De Next Gen Collector vertoont daarin heel ander gedrag dan de klassieke kunstkoper. Zo wordt er veelal direct bij de kunstenaar gekocht in plaats van bij de galerie. Wat levert dit voor financiële voordelen op voor de kunstenaar? En is dit het einde van de galeries?

Volgens het onderzoek Art Collecting 2021 oriënteert de nieuwe groep kunstkopers zich op social media, waardoor ze nieuwe ontdekkingen doen. Ze kopen niet per se – liever niet zelfs – gevestigde namen, maar vinden het leuk om upcoming kunstenaars te sponsoren. Werk van gevestigde kunstenaars als Andy Warhol en Roy Lichtenstein wordt gemeden.

Daarnaast is het opvallend dat er bij voorkeur veel per telefoon wordt gekocht. En vinden de nieuwe kopers de mogelijkheid om te kunnen betalen met de creditcard een must, evenals het zichtbaar zijn van duidelijke prijzen op websites.

Wendy Buiter

Veel meer duidelijkheid

Kim van Oirschot, eigenaresse van galerie Royals & Rebels, onderdeel van Van Loon Galleries in Vught, bevestigt deze veranderingen: “Online is niet meer weg te denken, ook niet in kunst. De kunstbranche is van oudsher vrij stoffig, klassiek en moeizaam in beweging te krijgen. En nu is er een nieuwe generatie kunstenaars opgestaan die zichzelf door middel van internet prima groot kan maken en een enorm bereik heeft.”

 

‘Next Gen’

Kunstenares Wendy Buiter is zo’n Next Gen artiest. Zij verkoopt haar schilderijen, die het midden houden tussen portret en mode-illustratie, vooral online, via haar eigen website. Prijzen van haar werken variëren tussen de 300 en 8500 euro. De Buiter verkoopt, via haar website, zo’n 80 procent van haar werk direct aan de koper en dat legt haar geen windeieren: “Je betaalt niks om in een galerie te hangen maar als het daar wordt verkocht, verdien ik slechts 50 procent van de opbrengst. Het is voor een kunstenaar dus veel interessanter om zelf te verkopen. Een galerie denkt ook meestal lokaal, terwijl ik online met hetzelfde gemak mijn werken in Duitsland of Amerika verkoop.”

Toekomst voor de galerie

Hoe kan een galerie deze trend overleven? Van Oirschot denkt dat het vooral belangrijk is om mee te bewegen: “Ik denk dat je als galerie niet bang moet zijn, want je houdt ontwikkelingen niet tegen. Je moet jouw toegevoegde waarde laten zien. Ik hoef ook niet minder te verkopen omdat een kunstenaar zijn of haar eigen werk verkoopt. De verkoopprijs blijft hetzelfde voor de koper, of je het nou online of bij mij koopt. Ik ben juist heel blij als kunstenaars zichzelf goed in de markt weten te zetten. Als zij zichzelf online groot kunnen maken, is dat ook beter voor mijn verkoop en stijgen de prijzen van het werk. Het kan elkaar dus juist versterken.”

Ook Buiter ziet de meerwaarde van galeries en is blij dat haar werk er hangt: “Het merendeel van de mensen die online mijn werk kopen, wil het ook wel even in het echt zien. Dat kan bij mij, tijdens mijn open atelierdagen of bij de galeries waar mijn werk hangt. Zij organiseren ook weer kunstbeurzen, waar ik als kunstenaar zelf niet kan exposeren, dus zij zorgen voor exposure. Een galerie is een extra kanaal en als je in een galerie hangt, is dat ook een soort bevestiging. Een extra stukje zekerheid voor de koper dat je werk goed is. Het is een pingpong-effect: je doet het niet alleen. Bovendien betalen klanten bij mij in één keer, terwijl ze bij een galerie in delen kunnen betalen via een kunstkoopregeling.”

Maar zijn de meeste kunstenaars niet bedoeld of onbedoeld anti-commercieel? Is ondernemerschap wel voor het gros weggelegd?

Buiter: “Ik zie het als een keuze om iets dat je gemaakt hebt, onder de aandacht te brengen. Vroeger waren er ook kunstenaars die commercieel dachten, denk aan Rembrandt en Da Vinci. Ik zou graag zien dat meer kunstenaars zich durven te profileren als ondernemer. Volgens mij zijn het ook de stigma’s die je op een kunstacademie meekrijgt: dat het slechts van belang is dat je werk maakt. Maar je moet ook kunnen leven.”

Logo Royals & Rebels

Het leuke aan de verschuiving naar een online kunstmarkt is volgens beide dames dat het een hele nieuwe generatie kunstliefhebbers oplevert.

Van Oirschot: “Veel nieuwe kopers hebben helemaal geen tijd meer voor klassiek struinen langs galeries, maar willen wel wat moois aan de muur. En doordat zij zichzelf vooraf online oriënteren, zijn ze beter geïnformeerd en weten ze echt wat ze willen. Het toegankelijker maken van kunst voor een groter publiek is juist waarom ik in deze branche ben gestapt. Kunst is toch een emotionele aankoop die heel veel plezier in je leven kan brengen.”

Buiter: ”Onlangs was er een meisje van vijftien jaar die gespaard had om een van mijn werken van 300 euro te kopen. Haar ouders stonden erbij en zeiden: ‘Maar we hebben haar helemaal niet met kunst opgevoed!’ Dat is toch super. Internet en social media levert een hele nieuwe generatie kunstliefhebbers op. Ik vind het geweldig.”

“Ik denk dat je als galerie niet bang moet zijn, want je houdt ontwikkelingen niet tegen.”